67-74

Μια αίσθηση καθαρότητας υπήρχε παντού, τα δέντρα ασβεστωμένα ως τη μέση και υποχρεωτικά τα σκουπίδια τα βγάζαμε σε μεταλλικούς σκουπιδοτενεκέδες. Ποτέ στους δρόμους με σακούλες. Ο τόπος έπρεπε να μοιάζει με χειρουργικό κρεβάτι, αφού όλοι θα υφιστάμεθα την επέμβαση προς όφελός μας. Η ασθένεια και ο επικείμενος κίνδυνος του κομμουνισμού έπρεπε να θεραπευθούν πάραυτα. Φαΐ ξαναμαγειρεμένο το αντίπαλο δέος του κομμουνισμού, αλλά ως φαίνεται αποτελεσματικό. Το είχαμε δει στον μακαρθισμό, στον ελληνικό εμφύλιο, και τσιμπούσαμε ακόμη το δόλωμα. Αυτόν τον κίνδυνο εγώ δεν μπόρεσα να τον αντιληφθώ, ίσως επειδή ήμουν παιδί, ποιος ξέρει.
Στην τηλεόραση βλέπαμε μπαρμπαμυτούση, η γειτονιά μας, άγνωστο πόλεμο, και τον άνθρωπο δίχως πρόσωπο. Στις διαφημίσεις ο κουμπαράς του Βερόπουλου, σπορτέξ, τηλεόραση Oυράνγια και Ιζόλα. Τα Sante δήλωναν ότι προφυλάσσουν από τας γνωστάς ενοχλήσεις, ενώ τα 22 αντίνικοτ που κάπνιζε ο πατέρας αισθανόμενος ασφαλής, υποστήριζαν ότι είναι εντελώς αβλαβή. Οι τηλεοπτικοί σταθμοί λέγονταν ΕΙΡΤ και ΥΕΝΕΔ. Μια τηλεόραση που ήρθε ως τεχνολογία να αναιρέσει και ως χειραγώγηση να επιβάλει. Με την είσοδό της καταργήθηκε αυτομάτως και σιωπηρώς το "απαγορεύεται πάσα συνάθροισις εν κλειστώ χώρω...",- τα πρώτα χρόνια, όλη η γειτονιά μαζευόταν στα σπίτια με τηλεόραση- από την άλλη μας φόρτωνε εθνικισμό και ζούσαμε ναρκωμένοι ξεχνώντας τους χιλιάδες στις εξορίες και την ελευθερία που μας στέρησε το καθεστώς. Ο συνταγματάρχης Βαρτάνης ήταν ισχυρό παραισθησιογόνο, αφού νέκρωνε η χώρα την ώρα της προβολής του. Σημειολογικά αξίζει να παρατηρήσει κανείς τους πηχυαίους τίτλους όλων αυτών που προβάλλονταν που αν και άλλο περιεχόμενο υπηρετούσαν, ωστόσο, προσέχοντάς τους ανεξάρτητα, ζωγράφιζαν τόσο μα τόσο πιστά την κατάντια μας. "Ο άνθρωπος δίχως πρόσωπο", "Ο άγνωστος πόλεμος", "Στα δίχτυα της αράχνης". Τι πιο εύγλωττο για να χαρακτηρίσει κανείς μια εποχή χούντας και τρομοκρατίας. Μια εποχή βυθισμένη στο ψέμα. Κάτω από τον ασβέστη και την καθαριότητα κρυβόταν διαρκώς ο φόβος και το σκοτάδι. Θυμάμαι τις νοικοκυρές να ρωτάνε η μία την άλλη αν ο συγκεκριμένος σκουπιδοτενεκές ήταν κατάλληλος ή έπρεπε να αγοράσουν άλλο. Ο πατέρας μου, όργανο της τάξεως, με ενημέρωνε ποιοι ήταν οι χαφιέδες στο σχολείο. Η μητέρα μου ασβέστωνε καθημερινά τον τοίχο όπου μας έγραφαν ΚΚΕ με τεράστια γράμματα. Παιδιά αριστερών έκαναν αντίσταση καταστρέφοντάς μου κάθε τόσο την σχολική τσάντα. Κάποιοι δάσκαλοι κατέδιδαν ευθαρσώς τους συναδέλφους τους. Τις Κυριακές υποχρεωτικός εκκλησιασμός και κατακόκκινα αυτιά γιατί μιλούσα την ώρα της ακολουθίας.
Το 72 ξεκίνησε και το σίριαλ "η γειτονιά μας". Και γνώρισε μεγάλη επιτυχία, γιατί υπήρχαν τότε ακόμη οι γειτονιές. Οι γειτόνισσες έβγαιναν μόλις ζέσταινε ο καιρός στα πεζούλια και έπλεκαν κουβεντιάζοντας. Στις απογευματινές παρέες δεν υπήρχαν ιδεολογίες. Αγαπημένη φίλη τη μαμάς μου, η κυρία Αλεξάνδρα, αριστερή μέχρι το κόκαλο. Τα παιδιά της μας έβαφαν το βράδυ τον τοίχο. Φαίνεται ότι οι διαφορές και η διάθεση για αγώνα ξυπνούσαν αργά τη νύχτα, όταν είχαν τελειώσει τα σίριαλ ή οι ταινίες της Βουγιουκλάκη, που παρακολουθούσαν στη δική μας τηλεόραση.
Σαν διαφημιστικό σποτ ήρθε και μας αιφνιδίασε η νέα κατάσταση. Σαν τον άσπρο σίφουνα Άζαξ με διπλάσιο αμωνιαζόλ, που τα καθαρίζει όλα και τα κάνει αόρατα ή σαν τους 29 κατασκευαστές που συνιστούν σκιπ. Κανείς δεν ρώτησε τους άλλους 71 που πίστευαν στη δημοκρατία. Για το καλό μας μάλιστα τους συνέλαβαν, τους έδειραν και τους εξόρισαν σε ξερονήσια, αν δεν έφυγαν κρυφά για το εξωτερικό.
Το σήμα της χούντας ήταν ο φοίνικας που αναγεννάται μέσα από τις φλόγες. Μπροστά στέκει ένας μαύρος στρατιώτης, άγρυπνος φρουρός για το καλό της πατρίδας. Το σήμα αυτό το συναντούσες παντού. Πριν την έναρξη των προγραμμάτων της τηλεόρασης και ενώ παιάνιζε ο εθνικός ύμνος, κυρίως όμως το θυμάμαι πάνω στα σπίρτα. Την ιστορία της αναγέννησης του φοίνικα την άκουσα μεγάλος. Τότε, μικρός κι ανόητος καθώς ήμουν, νόμιζα ότι η φωτιά καίει τον φοίνικα, αφού έκαψε πρώτα τον στρατιώτη, όπως στο παραμύθι του Άντερσεν που ο μολυβένιος στρατιώτης λιώνει στη φωτιά και στο τέλος μένουν μόνο στάχτες.

Αλέξανδρος Βαναργιώτης